Design Thinking Süreci
Güncelleme tarihi: 5 Ağu 2021
Empathise / İhtiyacı tüm yönleriyle kavrayın
Bir gazeteci gibi gözlem yapın. Meselelerin özüne inmeli ne olup bittiğini derinden öğrenmeli gerçek nedenleri hakkında fikir sahibi olmalısınız. Çevreyi, koşulları, meselede taraf olan tüm aktörleri dikkate almanız gerekir.
Tasarımınızın muhatabı olacak müşterileri de tespit edin. Onlarla konuşun, gönülden dinleyin. İçinde bulundukları durumu gerçekten anlayın. Duygularını hassasiyetlerini kavrayın. Onlarla empati kurmanız, ihtiyaçlarına sanatçı hassasiyeti ile yaklaşmanız lazım. Bu çalışma sonunda derleyeceğiniz bilgilerle işin püf noktasını yakalamış tasarımın hangi ihtiyaca nasıl cevap vermesi gerektiğine dair ipuçlarını yakalamış olmalısınız.
Define / Püf Noktasını Yakalayın
Tasarım esnasında hangi probleme odaklanmalısınız?
Sıkıntıları gidermek veya hayallere erişebilmeniz için asıl çözülmesi gereken mesele ne?
Artık hipotezler geliştirebilir ve çözümün püf noktalarını yakalayabilirsiniz.
İhtiyaç sahiplerinin sesi, teknolojinin neyi çözmesi gerektiği, ve iş perspektifleri bir araya getirerek oluşturacağınız bakış açısı ile tasarım için kolları sıvayacak olanlara hangi problemlere odaklanması gerektiğini netleştirmiş oluyorsunuz. Empati çalışmaları boyunca içselleştirmiş olduğunuz bilgileri tek bir altın soruya sığdırmanız lazım. Öyle ki bu sorunun içinde ihtiyaç sahibi, ihtiyacın ne olduğu ve sizin görüşünüz aynı anda yer almalı.
Örneğin sorunuz "Satışlarımızı nasıl artırabiliriz?" gibi değil de "İstanbul dışında çalışan satıcılarımızın teklif verme hızını nasıl artırabiliriz?" gibi daha net ve daha dar bir çerçeveye oturmalı.
Tasarım Odaklı Düşünce için güzel tanımlardan biri şu :
"Ustalık çözüm üretmekte değil, hangi problemin çözülmesi gerektiğini doğru tespit edebilmekte"
Bir tasarım stüdyonuz varsa, keşfettiğiniz Püf Noktalarını posterlere yazıp stüdyonuzun duvarlarına asabilirsiniz. Böylece tasarım boyunca ekibin odağının gerçek problemler üzerinde kalmasını sağlarsınız.
Ideation / Çılgın fikirlerden çekinmeyin
Eğer tasarım gücünüzü odaklayacağınız Püf Noktalarını doğru yakaladıysanız Tasarım Gününde ekibinizin doğru probleme odaklanması kolaylaşacak.
Doğru ekibi seçip, önce bir fikir yağmuru yaratıp sonra da sağlam fikirleri süzeceksiniz.
Fikirlerinizi sağlam kılacak üç faktörü gözden kaçırmayın :
Fikriniz müşteri için cazip bir deneyim yaratmalı
Teknolojik açıdan uygulanması kolay olmalı
Şirket hedeflerine uygun ve ticari açıdan cazip öngörülere dayanmalı.
Ekibi akıllıca seçmeniz farklı bakışlara sahip uzmanlıkları bir araya getirmeniz çok önemli. Ortaya çıkacak fikirler birlikte üretilecek bir kişiye değil tüm gruba mal olacak.
Ortaya çıkacak fikirleri süzerken seçeceklerinizin müşteri (tasarımın muhatabı) tarafında bir katma değer yarattığından emin olmalısınız.
Olası fikirlerin hayata geçirilmesi için ihtiyaç duyacağınız paydaşlar da varsa onları da bu toplantıya mutlaka katın. Böylelikle oluşturulacak fikirlerin sahiplenilmesini kolaylaştırırsınız.
Prototype / Fikirlerinizi görülür, dokunulabilir hale getirin.
Fikirlerin sağlamlığını, uygulanabilirliğini farklı perspektiflerden kontrol etmeden önce yola çıkmayın. Çözümünüz uygulamaya alında başına neler geleceğini önceden kestirin, ufak düzeltmelerle çözümünüzü kusursuzlaştırın.
Canlandırmaları farklı görsel enstrümanlarla yapabilirsiniz. Kağıt kalem, lego parçaları, oyun hamurları aklınıza ne gelirse kullanabilirsiniz. Küçük skeçler hazırlayabilir, fikrinizi minik gösterilerle canlandırabilirsiniz. Gerçekten de ürettiğiniz çözümü modelleyerek canlandırma yapmak ve anlatabilmek için kullanabileceklerinizin sınırı yok. Tek sınır size verilecek süre. Prototiplerinizi çok hızlı üreterek sonuca gitmeniz gerekiyor.
Prototipleri ortaya çıkardıktan sonra taraflarla (müşteri, şirket içi taraflar vb) gözden geçirerek kusurlarını gidermeniz gerekiyor. Prototiplerle deneyin ve kusurları farkedip düzeltin. Tasarımcı Düşünce tekrarlandıkça iyileşmeyi sağlayan bir süreç. Bu yüzden ihtiyaç duydunuzda filmi bir miktar geri sarıp bazı şeyleri yeniden yapmanızda da bir mahsur yok.
"Hata" Tasarım Odaklı Düşünce çerçevesinde makbul birşey. Çünkü farkına vardınız her hata çözümünüzü kusursuzlaştırmanıza yarıyor.
Test / Üç Perspektifden Görüş alın
Çözümünüzü gün ışığına çıkarmadan önce, onu kulanacak olanların (iç ve/veya dış müşterileriniz) nasıl karşılayacaklarını, çözümle baş başa kaldıklarında neler yaşadıklarını kısa bir süre için de olsa görmeniz çözümünüzdeki son pürüzleri gidermek için yeni fırsatlar yaratacaktır.
Testlerinizi yaparken IT ekibinizi mutlaka katın. Başkalarının fark edemeyeceği teknik ayrıntıları yakalayabilirler.
Ticari perspektif testler esnasında mutlaka gözden geçirilmeli. Çözümünüzün farklı ölçeklerde nasıl sonuç vereceğini gözlemlemeli şirket çıkarları açısından doğruluğundan emin olmalılar. (metod : Powers Of Ten)
Tabii ki en önemlisi müşterilerinizin gözlemleri ve teste verecekleri cevap.
ReFrame / Uygulamaya Geçiş
Uygulamaların tasarımdaki fikirleri tam olarak yansıtabilmesi için kılavuz bir doküman hazırlamanız faydalı olur. (Design Guidelines).
Hayata geçişle ilgili bir Uygulama Planı ve öngördüğünüz takvimle birlikte tasarımınızı artık stüdyonuzdan çıkartıp üretime alabilirsiniz.
Bu adım paralel olarak gelinen nokta ile birlikte iş çerçevesini yeniden ele almak, bu tasarımın hayata geçmesinin tetikleyebileceği yeni ihtiyaçların gözden geçirilmesi, eğer elinizde bir tasarım yol haritanız varsa yeni tasarımınıza kolları sıvamadan önce önceliklerinizin güncellenmesi faydalı olacaktır.